در چه مواردی می‌توان علیه شرکت بیمه دعوا کرد؟
راهنمای حقوقی کامل از زبان وکیل پایه یک دادگستری
شرکت‌های بیمه موظف‌اند طبق قرارداد بیمه، در صورت بروز حادثه یا تحقق خطرات مورد بیمه، خسارت بیمه‌گذار را جبران کنند. اما همیشه همه‌چیز طبق انتظار پیش نمی‌رود. گاهی شرکت بیمه به دلایلی از پرداخت خسارت خودداری می‌کند یا بخشی از تعهدات خود را انجام نمی‌دهد. در چنین شرایطی، افراد این حق را دارند که علیه شرکت بیمه طرح دعوا کنند. اما چه زمانی این حق ایجاد می‌شود؟ و دقیقاً باید چه مراحلی را طی کنید؟
در این مطلب، به عنوان یک وکیل پایه یک دادگستری، تمام نکات لازم را به زبان ساده برایتان توضیح می‌دهم.
مهم‌ترین مواردی که می‌توان از شرکت بیمه شکایت کرد:
1. عدم پرداخت خسارت با وجود تحقق حادثه
اگر حادثه‌ای رخ دهد که تحت پوشش بیمه‌نامه باشد (مثلاً تصادف در بیمه بدنه خودرو یا آتش‌سوزی در بیمه آتش‌سوزی) و شرکت بیمه از پرداخت خسارت امتناع کند، می‌توانید از آن شکایت کنید.
2. تاخیر غیرموجه در پرداخت خسارت
قانون بیمه و آیین‌نامه‌های مربوطه، مهلت مشخصی را برای بررسی و پرداخت خسارت توسط شرکت‌های بیمه در نظر گرفته‌اند. اگر شرکت بیمه، بدون دلیل موجه، از پرداخت در مهلت مقرر خودداری کند، می‌توانید به مراجع قضایی مراجعه کنید.
3. پرداخت کمتر از میزان واقعی خسارت
اگر ارزیاب بیمه، خسارت را به صورت غیرواقعی و کمتر از میزان واقعی برآورد کند و شما مستنداتی دارید که خلاف این را نشان می‌دهد، می‌توانید درخواست کارشناسی مجدد یا شکایت قضایی مطرح کنید.
4. فسخ یک‌طرفه بیمه‌نامه توسط شرکت بیمه
بعضی از شرکت‌های بیمه پس از وقوع حادثه، بدون دلیل قانونی، اقدام به فسخ یک‌طرفه بیمه‌نامه می‌کنند تا از پرداخت خسارت شانه خالی کنند. این اقدام قابل پیگرد است.
5. تفسیر نادرست از مفاد بیمه‌نامه به نفع شرکت بیمه
در برخی موارد، شرکت بیمه سعی می‌کند با تفسیر نادرست از بندهای بیمه‌نامه (مثلاً شرایط استثنائات یا تعهدات بیمه‌گذار)، از زیر بار مسئولیت فرار کند. در این مواقع، نقش وکیل در دفاع از حقوق شما بسیار مهم می‌شود.
مراحل قانونی شکایت از شرکت بیمه
مرحله اول: مذاکره و ارسال اظهارنامه رسمی
قبل از شکایت رسمی، بهتر است ابتدا موضوع را با شرکت بیمه مطرح کنید. اگر پاسخ مناسبی دریافت نکردید، یک اظهارنامه رسمی با کمک وکیل برای شرکت بیمه ارسال کنید. این کار نشان‌دهنده جدیت شماست و ممکن است بدون نیاز به دادگاه، مشکل حل شود.
مرحله دوم: ارجاع به بیمه مرکزی (در موارد خاص)
در برخی پرونده‌ها (مانند اختلاف در بیمه شخص ثالث یا بدنه)، می‌توان پیش از طرح دعوا، موضوع را به اداره رسیدگی به شکایات بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارجاع داد. اگر نتیجه رضایت‌بخش نبود، به دادگاه مراجعه می‌کنید.
مرحله سوم: تنظیم دادخواست و طرح شکایت در دادگاه صالح
با جمع‌آوری مدارک لازم و مشاوره با وکیل، دادخواست شکایت تنظیم و در شعبه حقوقی دادگاه محل اقامت شرکت بیمه یا محل وقوع حادثه ثبت می‌شود.
مرحله چهارم: جلسات دادرسی و ارائه دلایل و مستندات
در دادگاه، قاضی پس از بررسی مدارک، شنیدن اظهارات طرفین و در صورت لزوم ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری، رأی صادر خواهد کرد.
چه مدارکی برای شکایت از بیمه نیاز دارید؟
-
بیمه‌نامه کامل و تمامی الحاقیه‌ها
-
گزارش کارشناسی (در صورت وجود)
-
گزارش حادثه (مثلاً گزارش پلیس، آتش‌نشانی، پزشکی قانونی و …)
-
مکاتبات انجام‌شده با شرکت بیمه
-
فاکتورهای خسارت یا مدارک هزینه‌کرد
-
اظهارنامه ارسالی به شرکت بیمه
-
مدارک هویتی بیمه‌گذار
چه زمانی حضور وکیل الزامی است؟
اگرچه در بسیاری از دعاوی، حضور وکیل الزامی نیست، اما توصیه جدی من این است که برای دعوا علیه شرکت بیمه، حتماً از وکیل متخصص دعاوی بیمه‌ای کمک بگیرید، زیرا این‌گونه پرونده‌ها نکات فنی و حقوقی زیادی دارند و در صورت دفاع ضعیف، ممکن است حق‌تان ضایع شود.
سخن پایانی
اگر شرکت بیمه از پرداخت خسارت شما خودداری کرده، حق دارید از آن شکایت کنید. دعاوی بیمه‌ای، حساس و فنی هستند و برای رسیدن به نتیجه مطلوب، بهتر است با یک وکیل مشورت کنید. شفافیت بیمه‌نامه، پیگیری مستند، و اقدام سریع، کلید موفقیت شماست.